Kamulaştırmaya ilişkin sıkça sorulan sorular
Kamulaştırma nedir?
Kamulaştırma, devletin kamu yararını gerekçe göstererek bir kimsenin sahipliğinde bulunan özel mülkiyete rızası dışında son vermesidir.
Kamulaştırma kararına karşı ne yapabilirim?
Kamulaştırma kararı neticesinde kamulaştırma kararının iptali için idari yargıda iptal davası açılabilir. Bu dava ile kamulaştırma işleminin iptali hedeflenmektedir. Kamulaştırma kararına müteakiben kamulaştırmayı yapan idarece bedel tespit ve tescil davası açılması halinde ise kamulaştırmaya konu taşınmazın kaydının iptali ile ilgili kamu idaresi adına tesciline ayrıca kamulaştırılan taşınmazın bedelinin tespitine karar verilmektedir.
Kamulaştırılan taşınmazın değeri neye göre belirlenir?
Kamulaştırılan taşınmazın bedeli tespit edilirken; arsa vasfını haiz olup olmadığı, sulu tarım yapılıp yapılmadığı gibi hususlar bedel tespitinde başlangıç noktasını teşkil etmektedir. Ayrıca arsa vasıflı taşınmazlarda emsal satışlar, tarla vasıflı taşınmazlarda ise zirai gelir metodu taşınmazın değerini belirlerken başvurulan yöntemlerdir.
Acele kamulaştırma nedir?
Acele kamulaştırma usulü, olağan kamulaştırma usulü değildir. Kanunda yer alan belirli hallerde başvurulan istisnai bir yoldur. Acele kamulaştırma işlemine konu olan taşınmazların kamulaştırılmasında, taşınmazın değeri mahkeme tarafından bilirkişi marifetiyle tespit edilerek tespit edilen bedel taşınmaz maliki adına bankaya yatırılır. Bedelin yatırılmasına müteakiben mahkeme el koyma kararı verir. Verilen el koyma kararı ile idare, taşınmaza fiilen el atma hakkına sahip olur. Ancak bu el koyma kararı taşınmaz mülkiyetinin idareye geçtiği anlamına gelmez. Fiilen el koyan idare, fiili el atma tarihinden itibaren 6 ay içerisinde bedel tescil ve tespiti davası açması gerekir. Bu davanın açılmaması halinde taşınmaz maliki, fiilen el koyan idare aleyhine kamulaştırmasız el atma davası açabilir.
Kamulaştırma davalarında yargılama giderleri kim tarafından yapılır?
Taşınmaz malikinin fiili el atma nedeniyle açacağı kamulaştırmasız el atma davası ile idari yargıda açılan iptal davasında; yargılama masrafları, keşif ve bilirkişi ücreti daha sonradan haksız çıkacak kişiden alınmak üzere ilk etapta davacı taşınmaz malikince yapılır. Buna karşın idarenin açacağı kamulaştırma bedeli tespiti ve tescili davalarında dava açılış masrafı, bilirkişi ücreti, keşif harcı gibi masraflar davacı idarece yapılır.
Kamulaştırma bedeli nasıl yükseltilir?
Kamulaştırılan taşınmaz arsa vasıflı ise emsal nitelikli satışlar çok önemlidir. Emsal nitelikli satıştan anlaşılması gereken; dava tarihinden önce satışı gerçekleşmiş, özel amaçlı olmayan, dava konusu taşınmaza nitelik olarak benzeyen ve yakın konumda bulunan satışlardır. Arsa nitelikli taşınmazlar kamulaştırıldığında yüksek bedelli emsal nitelikli satışlarının mahkemeye ibrazı oldukça önemlidir. Kamulaştırılan taşınmaz tarla vasıflı ise, taşınmazın sulu ya da kuru tarıma elverişli olup olmadığı belirlendikten sonra taşınmazın bulunduğu yer ilçe tarım müdürlüğünün sunacağı ürün listesi uyarınca belirlenecek münavebe deseni, üretim masrafları, kapitülasyon faiz oranı, objektif unsur ilavesi, değer kaybı ve varsa bütünleyici parçaların değerinin tespiti bedelin belirlenmesinde oldukça yüksek önem arz etmektedir.
Yerel mahkeme kararı kesin midir?
Kamulaştırma kanununa göre, taşınmazın idare adına tescil edilmesine yönelik verdiği kararlar kesin olup bu karara itiraz mümkün değildir. Ancak, kamulaştırma bedeline yönelik itirazlar istinaf ve temyiz kanun yoluna götürülebilir.
